Chrześcijańskie Artykuły. Ormianie – ofiary pierwszego ludobójstwa XX wieku (3).
Welcome to the world of language jobs!
 
Portal for Language Professionals and their Clients.  39,000+ Freelance Translators.  7,000+ Translation Agencies.
Artykuły Chrześcijańskie - Ormianie – ofiary pierwszego ludobójstwa XX wieku (3)
Home Database of Translation Agencies Database of Translators Become a Member! Submit Your Article Hire Translators!

Menu

  Upload Your Resume
  Add Your Translation Agency
  Become a Member
  Edit Your Profile
  Find Translation Jobs
  Find Rare Translation Jobs
  Find Very Rare Language Jobs
  Find Jobs in Rarest Pairs
  Receive All Jobs by RSS
  Work for Translation Agencies
  Post Your Translation Job
  Hire Translators-Members
  Hire All Translators
  Easily Contact Translators
  Hire Translation Agencies Members
  Contact All Translation Agencies
  Obtain Blacklisted Employers
  Apply to Collection Agencies
  Read Articles (By Category)
  Read Articles (By Index)
  Read Sense-of-Life Articles
  Read Work-at-Home Articles
  Use Free Dictionaries
  Use Free Glossaries
  Use Free Translators
  Use Free Software
  Vote in Polls for Translators
  Subscribe to Free Newsletter
  Advertise Here
  Buy Database of Translators
  Buy Translation Agencies List
  Buy Membership
  Watch Out for Scam E-mails
  Read Testimonials
  Read More Testimonials
  Read Even More Testimonials
  Read Yet More Testimonials
  Read Still More Testimonials
  Become our Customer
  Use Resources for Translators
  Use Online Directory
  Read our FAQ
  Ask Questions in Forum
  Use Sitemap
  Admire God's Creations

Ormianie – ofiary pierwszego ludobójstwa XX wieku (3)




Przymusowa islamizacja

Podczas rzezi Ormian w 1915 roku wÅ‚adze tureckie nie ukrywaÅ‚y, że jedynym ratunkiem przed deportacjÄ… jest porzucenie przez ludność ormiaÅ„skÄ… wiary chrzeÅ›cijaÅ„skiej i przejÅ›cie na islam. TakÄ… praktykÄ™ stosowano już w latach 1896/1897 i w 1909 roku podczas masowych pogromów Ormian. Wówczas przymusowa islamizacja Ormian wywoÅ‚aÅ‚a protesty mocarstw zachodnich i Rosji, które wymusiÅ‚y na tureckim rzÄ…dzie umożliwienie powrotu przymusowo islamizowanym Ormianom do chrzeÅ›cijaÅ„stwa. By tym razem uniknąć zarzutu o wymuszanie na chrzeÅ›cijanach przyjÄ™cia „jedynej prawdziwej wiary”, wÅ‚adze tureckie zaopatrzone byÅ‚y w pisemne deklaracje, zawierajÄ…ce „proÅ›bÄ™” Ormian o pozwolenie przejÅ›cia na islam.

Nie brakowaÅ‚o Ormian (a niekiedy caÅ‚ych rodzin), którzy postawieni przed wyborem: apostazja albo okrutna, powolna Å›mierć w marszu, wybierali to pierwsze. W Trapezuncie zislamizowano w ten sposób 200 ormiaÅ„skich rodzin, w Kerasunt 160, w Ordu 200, w Samsun 150 rodzin (sÄ… to dane tylko z jednego okrÄ™gu).

Nie brakowaÅ‚o jednak tysiÄ™cy heroicznych Å›wiadectw wiary. Pewnemu ormiaÅ„skiemu kupcowi, Harutjunowi Torikianowi, „zaproponowano” przyjÄ™cie islamu w zamian za unikniÄ™cie deportacji. Torikian odpowiedziaÅ‚: „BÄ™dÄ…c mÅ‚odym, wierzyÅ‚em. Teraz wiÄ™c, gdy jestem stary, mam siÄ™ zaprzeć? Przecież wÅ‚aÅ›nie dla tej godziny żyÅ‚em”. ZostaÅ‚ doÅ‚Ä…czony do kolumny deportowanych i później zamordowany.

14 października 2001 roku Jan Paweł II
jako mÄ™czennika za wiarÄ™ beatyfikowaÅ‚ ormiaÅ„skiego katolickiego biskupa Malojana, który w 1915 roku odmówiÅ‚ przejÅ›cia na islam w zamian za uratowanie życia. Dodajmy, że na terenach objÄ™tych ludobójczÄ… eksterminacjÄ… przeÅ›ladowaniom poddano caÅ‚Ä… hierarchiÄ™ ormiaÅ„skiego KoÅ›cioÅ‚a. W Dżarbekir spalono żywcem archimandrytÄ™ Czekhlariana, w Szabin – Karahissar, Baiburt, Charput, Czarsandżak archimandrytów powieszono. Biskupów Siwas (Knel Kalzmskrian zostaÅ‚ poddany okrutnej torturze polegajÄ…cej na przybiciu mu do stóp podków. Miejscowy turecki urzÄ™dnik uzasadniaÅ‚ to tym, że „nie można pozwolić na to, by biskup chodziÅ‚ boso”) i Erzerum (biskup Saadedian) zamordowano, innych wtrÄ…cono do wiÄ™zienia (np. biskupa Behrigian z Kaisarije) lub wygnano (np. arcybiskupa Hovagim z Ismid).

Inna – szczególnie odrażajÄ…ca – forma islamizacji, o której już wczeÅ›niej byÅ‚a mowa, polegaÅ‚a na uprowadzaniu kobiet ormiaÅ„skich i przymusowym wydawaniu ich za mąż za muzuÅ‚manów. Nie brakowaÅ‚o przypadków, gdzie wiele Ormianek, w tym samym czasie, gdy ich mężowie (Ormianie) sÅ‚użyli w tureckiej armii, byÅ‚o zmuszanych do poÅ›lubiania muzuÅ‚manów.

W miejscowoÅ›ci Zile, po wymordowaniu wszystkich mężczyzn, którzy byli w konwoju deportowanych, pozostaÅ‚e przy życiu kobiety i dzieci caÅ‚ymi dniami trzymano na otwartym polu – bez chleba i wody. W ten sposób starano siÄ™ skÅ‚onić je do przejÅ›cia na islam. Oporu kobiet nie udaÅ‚o siÄ™ zÅ‚amać. Na oczach ich dzieci zakÅ‚uto je wiÄ™c wszystkie bagnetami.

Przymusowe porzucenie wiary chrzeÅ›cijaÅ„skiej byÅ‚o również udziaÅ‚em tysiÄ™cy ormiaÅ„skich dzieci, oderwanych od swoich chrzeÅ›cijaÅ„skich rodziców i oddanych (a wÅ‚aÅ›ciwie: sprzedanych) na wychowanie rodzinom muzuÅ‚maÅ„skim. W Ankarze, z okazji urodzin suÅ‚tana urzÄ…dzono obrzezanie 100 dzieci (przeważnie z katolickich rodzin), przymusowo nawróconych na islam.

Należy zauważyć, że z biegiem czasu tureckiemu rzÄ…dowi przestaÅ‚o zależeć na przechodzeniu na islam tylko jednostek lub nawet caÅ‚ych ormiaÅ„skich rodzin. „Dobrowolne nawrócenia” na „jedynÄ…, prawdziwÄ… wiarÄ™”, musiaÅ‚y być masowe. Ustalono nawet dolnÄ… granicÄ™, od której akceptowano „nawrócenia” jako wybawienie od deportacji. W miejscowoÅ›ci Hadijne do tureckich urzÄ™dników zgÅ‚osiÅ‚o siÄ™ sześć ormiaÅ„skich rodzin, wyrażajÄ…cych chęć przejÅ›cia na islam. UsÅ‚yszaÅ‚y nastÄ™pujÄ…cÄ… odpowiedź: „Akceptujemy nawrócenie co najmniej stu rodzin”.

Opuszczane przez skazywanych na deportacje Ormian Å›wiÄ…tynie byÅ‚y z reguÅ‚y przemieniane w meczety. PogardÄ™ dla chrzeÅ›cijaÅ„stwa wÅ‚adze tureckie okazywaÅ‚y również w inny sposób. W miejscowoÅ›ci Erzingjan ormiaÅ„ski koÅ›cióÅ‚ Turcy zamienili w publicznÄ… toaletÄ™. Natomiast po splÄ…drowaniu koÅ›cioÅ‚a w Hüssni – Manzur, naczynia liturgiczne wrzucono do ustÄ™pu. Tureccy żandarmi „zabawiali siÄ™”, przebrani w ornaty, bluźnierczo przedrzeźniajÄ…c chrzeÅ›cijaÅ„skÄ… liturgiÄ™.

Rozmowa z barbarzyńcą

Zawsze w przypadku zbrodni ludobójstwa pojawia siÄ™ intrygujÄ…ce pytanie o mentalność, motywacje, ewentualne wyrzuty sumienia autorów masowej eksterminacji. JeÅ›li chodzi o autorów ludobójstwa dokonanego na Ormianach, dysponujemy pierwszorzÄ™dnym źródÅ‚em, jakim sÄ… wspomnienia amerykaÅ„skiego ambasadora w Stambule, Henry’ego Morgenthaua.

W 1915 roku – jako przedstawiciel neutralnego mocarstwa (Stany Zjednoczone przystÄ…piÅ‚y do I wojny Å›wiatowej po stronie Ententy dopiero w 1917 roku), podejmowaÅ‚ on nieustanne interwencje. Zamieszczony w jego wspomnieniach zapis rozmów z tureckimi ministrami dobrze oddaje sposób rozumowania gÅ‚ównych architektów ludobójczej polityki.

Najpierw amerykaÅ„ski ambasador spotkaÅ‚ siÄ™ z Talaat PaszÄ… – tureckim ministrem spraw wewnÄ™trznych, gÅ‚ównym pomysÅ‚odawcÄ… ludobójczej eksterminacji Ormian. Oto fragment wspomnieÅ„ Morgenthaua: „ProponujÄ™ Panu przedyskutowanie caÅ‚ej kwestii armeÅ„skiej innego dnia.” Potem dorzuciÅ‚ [Talaat] spuszczonym gÅ‚osem po turecku: „Ale ten dzieÅ„ nigdy nie nadejdzie”.

Innym razem zapytaÅ‚ mnie: „Tak poza tym, dlaczego interesuje siÄ™ Pan Ormianami? Jest Pan Å»ydem, a ci ludzie sÄ… chrzeÅ›cijanami. Mahometanie i Å»ydzi rozumiejÄ… siÄ™ najlepiej. Poważa siÄ™ Pana tutaj. Z jakiego powodu skarży siÄ™ Pan? Dlaczego nie pozwala Pan nam robić z tymi chrzeÅ›cijanami, co nam siÄ™ podoba?”

Morgenthau opatruje te wypowiedzi takÄ… refleksjÄ…: CzÄ™sto mogÅ‚em zauważyć, że Turcy niemal wszystko oceniajÄ… z osobistego punktu widzenia. Niemniej jednak taki sposób rozumowania bardzo mnie zadziwiaÅ‚, chociaż byÅ‚ on doskonaÅ‚ym odzwierciedleniem tureckiej mentalnoÅ›ci. Fakt, że poza wzglÄ™dami na rasÄ™ i religiÄ™, istniaÅ‚y jeszcze takie rzeczy jak czÅ‚owieczeÅ„stwo i cywilizacja, nigdy nie zagoÅ›ciÅ‚ w ich duchu. PrzyznajÄ…, że chrzeÅ›cijanin bije siÄ™ za chrzeÅ›cijanina, Å»yd za Å»yda, ale nie pojmujÄ… takich abstrakcji jak: sprawiedliwość czy życzliwość.

W kolejnych rozmowach z amerykaÅ„skim ambasadorem, Talaat Pasza odwoÅ‚ywaÅ‚ siÄ™ do propagandowych sloganów o zdradzie Ormian podczas rosyjskiej ofensywy i broniÅ‚ morderczych deportacji jako „zabezpieczenia na przyszÅ‚ość”.

Przypuśćmy nawet – mówiÅ‚ Morgenthau – że jacyÅ› Ormianie zdradzili was. Nie jest to jednak powód, by unicestwić caÅ‚Ä… rasÄ™ i zadawać cierpienie kobietom i dzieciom.

To nieuniknione – brzmiaÅ‚a odpowiedź.

Jego [Talaat Paszy] poglÄ…dy zostaÅ‚y jeszcze lepiej wyjaÅ›nione w odpowiedzi na dokÅ‚adnie takie samo pytanie zadane mu przez reportera „Berliner Tageblatt”. „Zarzuca siÄ™ nam – odpowiadaÅ‚ – że nie rozróżnialiÅ›my wÅ›ród Ormian miÄ™dzy winnymi a niewinnymi. Jest to absolutnie niemożliwe, ponieważ dzisiejsi niewinni jutro stać siÄ™ mogÄ… winnymi”. Warto na tym miejscu przytoczyć odpowiedź pewnego tureckiego oficera, który zapytany dlaczego karzÄ…c pewnÄ… liczbÄ™ winnych (przyjmujÄ…c nawet tureckie wyjaÅ›nienia, że część Ormian byÅ‚a „rosyjskÄ… V kolumnÄ…”), morduje siÄ™ tyle tysiÄ™cy niewinnych, odpowiedziaÅ‚ w nastÄ™pujÄ…cy sposób: Podobne pytanie zadaÅ‚ ktoÅ› naszemu Prorokowi Mahometowi. Prorok odparÅ‚: „Gdy jesteÅ› ukÄ…szony przez pchÅ‚Ä™, czyż nie zabijasz wszystkich?”.

Bardzo dużo, a wÅ‚aÅ›ciwie wszystko o mentalnoÅ›ci Talaata Paszy mówiÅ‚o to, że wedÅ‚ug niego ludobójstwo powinno być dla wÅ‚adz tureckich dochodowym przedsiÄ™wziÄ™ciem. TakÄ… wymowÄ™ bowiem miaÅ‚o nawiÄ…zanie przez niego w jednej z rozmów z Morgenthauem do faktu ubezpieczenia siÄ™ wielu Ormian – ofiar eksterminacji – w amerykaÅ„skich towarzystwach ubezpieczeniowych (chodziÅ‚o o polisy na życie wykupione przez niektórych Ormian w dziaÅ‚ajÄ…cych w Nowym Yorku „Life Insurance Company” oraz „Equi-
table Life”).

AmerykaÅ„ski dyplomata zanotowaÅ‚ takÄ… oto proÅ›bÄ™ Talaata: „ChciaÅ‚bym, aby Pan wymógÅ‚ na amerykaÅ„skich towarzystwach prowadzÄ…cych ubezpieczenia na życie, by przesÅ‚aÅ‚y nam peÅ‚nÄ… listÄ™ Ormian, którzy posiadali u nich polisÄ™. W rzeczywistoÅ›ci, wszyscy oni obecnie już nie żyjÄ… i nie pozostawili spadkobierców, którzy odziedziczyliby te pieniÄ…dze. W tej sytuacji wszystko to przypada paÅ„stwu [tureckiemu]. RzÄ…d jest teraz beneficjentem. Czy Pan to uczyni?”.

Tego już byÅ‚o za wiele – wspominaÅ‚ Morgenthau – O maÅ‚o nie wybuchnÄ…Å‚em. Nie dostanie Pan ode mnie takiej listy – powiedziaÅ‚em i wyszedÅ‚em.

AmerykaÅ„ski dyplomata podejmowaÅ‚ interwencje również u tureckiego ministra wojny, Envera Paszy – drugiego, obok Talaata czÅ‚onka mÅ‚odotureckiego rzÄ…du najbardziej odpowiedzialnego za ludobójstwo dokonane na Ormianach. Ponownie padÅ‚y obÅ‚udne argumenty o rzekomych separatystycznych dążeniach Ormian mieszkajÄ…cych we wschodniej Turcji. Enver podkreÅ›laÅ‚ nawet, że nie ma nic przeciwko Ormianom jako narodowi. „Bardzo podziwiam ich inteligencjÄ™ i umiejÄ™tnoÅ›ci” – mówiÅ‚. DodawaÅ‚ zaraz – co zabrzmiaÅ‚o zÅ‚owrogo: nic nie byÅ‚oby dla mnie przyjemniejszego, jak ujrzeć Ormian caÅ‚kowicie wcielonych do naszej ludnoÅ›ci.

Ale w rozmowach Envera Paszy z ambasadorem Morgenthauem pojawiÅ‚ siÄ™ inny, interesujÄ…cy wÄ…tek. WÄ…tek „rewolucyjnej czujnoÅ›ci”: Niech Pan nie zapomina – zwierzaÅ‚ siÄ™ Morgenthauowi Enver – że, gdy robiliÅ›my naszÄ… rewolucjÄ™ w 1908 roku, byÅ‚o nas tylko 200. Jednak pomimo takiej maÅ‚ej liczby zwolenników zdoÅ‚aliÅ›my zwieść suÅ‚tana i opiniÄ™ publicznÄ… i potrafiliÅ›my sprawić, by uwierzyli, że jest nas o wiele wiÄ™cej i że jesteÅ›my o wiele silniejsi, aniżeli byliÅ›my w rzeczywistoÅ›ci. UdaÅ‚o siÄ™ nam to im wszystkim narzucić dziÄ™ki naszej zuchwaÅ‚oÅ›ci i nastÄ™pnie mogliÅ›my ustanowić konstytucjÄ™. Tak wiÄ™c to wÅ‚aÅ›nie nasze doÅ›wiadczenie jako rewolucjonistów każe nam nie ufać Ormianom. JeÅ›li bowiem 200 Turków potrafiÅ‚o obalić rzÄ…d, równie dobrze paru setkom poinstruowanych i inteligentnych Ormian może siÄ™ udać podobne przedsiÄ™wziÄ™cie.

Enverowi nie dość byÅ‚o obÅ‚udnie usprawiedliwiać eksterminacje Ormian. PrzeszkadzaÅ‚a mu również ta niewielka pomoc humanitarna dostarczana przez amerykaÅ„skich misjonarzy, amerykaÅ„skie placówki dyplomatyczne i osoby prywatne dla setek tysiÄ™cy Ormian skazywanych na powolnÄ… Å›mierć w piekielnych marszach ku syryjskiej pustyni. Skazani na totalne wyniszczenie Ormianie mieli zostać pozbawieni nawet cienia nadziei na pomoc z zewnÄ…trz. Turecki minister stosujÄ…c wyjÄ…tkowo pokrÄ™tnÄ… logikÄ™ (odznaczaÅ‚ siÄ™ nie tylko „rewolucyjnÄ… czujnoÅ›ciÄ…”, ale i „rewolucyjnÄ… dialektykÄ…”) utrzymywaÅ‚ przy tym, że bÄ™dzie to tylko z korzyÅ›ciÄ… dla Ormian: „Nie trzeba nam, abyÅ›cie dostarczali aprowizacjÄ™ Ormianom – zapewniaÅ‚ mnie [Enver Pasza]. To najwiÄ™ksze nieszczęście, jakie może ich [Ormian] spotkać. Powtarzam, że liczÄ… oni na sympatiÄ™ zagranicy. To może ich popchnąć do oporu przeciw nam i Å›ciÄ…gnąć na nich biedÄ™. JeÅ›li bÄ™dziecie rozdzielać wÅ›ród nich żywność i ubrania, bÄ™dÄ… was postrzegali jako swoich możnych przyjacióÅ‚. Tym samym wzmocni siÄ™ ich duch buntu i trzeba bÄ™dzie karać ich jeszcze surowiej. Niech Pan przekaże nam pieniÄ…dze, które otrzymaÅ‚ Pan na ich potrzeby, a my zobaczymy, co da siÄ™ zrobić, by im pomóc”.

A wiÄ™c nie tylko dokonać ludobójstwa, ale jeszcze dobrze zarobić na jego ofiarach. Oto miara tureckiego barbarzyÅ„stwa. Nic, tak jak rozmowy ambasadora amerykaÅ„skiego z tureckimi architektami ludobójstwa na Ormianach, nie ilustruje lepiej tego, do jakiego stopnia mÅ‚odoturecki reżim „otwieraÅ‚ TurcjÄ™ na Zachód”. Z Zachodu przejmowaÅ‚ jedynie organizacjÄ™ wojskowÄ… (za poÅ›rednictwem niemieckich oficerów) i po części ideologiÄ™ (por. „dorobek” rewolucji francuskiej w inicjowaniu ludobójstwa), jak siÄ™ okazaÅ‚o tylko po to, by efektywniej eksterminować caÅ‚y naród.

Oficjalny negacjonizm

Upadek mÅ‚odotureckiego reżimu przeżyli jego najbardziej prominentni przedstawiciele i jednoczeÅ›nie projektodawcy i organizatorzy „ostatecznego rozwiÄ…zania” kwestii ormiaÅ„skiej w Turcji. Sprawcy ludobójstwa nie cieszyli siÄ™ jednak dÅ‚ugo swoim życiem.

Talaat Pasza zbiegÅ‚ do Niemiec, gÅ‚ównego sojusznika Turcji w czasach I wojny Å›wiatowej. OsiadÅ‚ w Berlinie przy Hardenbergsstrasse. Tam, 15 III 1921 roku dosiÄ™gÅ‚a go kula zamachowca – Salomona Teiliriana. Podczas toczÄ…cego siÄ™ w czerwcu 1921 roku procesu o morderstwo, Teilirian nie ukrywaÅ‚, że motywem jego czynu byÅ‚a chęć zemsty za cierpienia i Å›mierć setek tysiÄ™cy jego rodaków, które zorganizowaÅ‚ Talaat. Proces zamachowca staÅ‚siÄ™ de facto procesem Talaata. SÄ™dziowie uniewinnili Teiliriana, tym samym udzielajÄ…c twierdzÄ…cej odpowiedzi na pytanie jednego z obroÅ„ców ormiaÅ„skiego zamachowca: „czy można nie skazać na Å›mierć oprawcy?”.

Podobny los spotkaÅ‚ innych katów: 6 XII 1921 roku zastrzelony zostaÅ‚ w Rzymie mÅ‚odoturecki premier Said Halim (zamachowcem byÅ‚ Archavir Chirakian). Beheddin Sakir i Dżemal Azmi (szef wilejatu Trebizondy) zostali zamordowani w Berlinie przez Arama Erkaniana i Archavira Chirakiana. Dżemal Pasza zginÄ…Å‚ w Tibilisi 25 VII 1922 z rÄ…k Petrosa Ter-Boghossiana i Artachesa Kevordjiana. Ostatni z architektów ormiaÅ„skiego ludobójstwa zginÄ…Å‚ 4 VIII 1922 roku niedaleko Buchary, podczas próby przedostania siÄ™ do Afganistanu. OddziaÅ‚ bolszewików, który dogoniÅ‚ go, zÅ‚ożony byÅ‚ z samych Ormian.

GÅ‚ówni architekci ludobójstwa z 1915 roku zginÄ™li. PozostaÅ‚o jednak milczenie wokóÅ‚ tej zbrodni. Trzeba bowiem pamiÄ™tać, że jednym z mitów zaÅ‚ożycielskich Republiki Tureckiej, która powstaÅ‚a w 1923 roku na gruzach Porty, byÅ‚o milczenie w sprawie tej zbrodni. Do dzisiaj wÅ‚adze republiki tureckiej, prowadzÄ…c politykÄ™ paÅ„stwowego negacjonizmu, nie majÄ… najmniejszego zamiaru uznać ludobójczego charakteru mordu dokonanego na Ormianach w 1915 roku. Prezentowany przez wÅ‚adze w Ankarze oficjalny negacjonizm kazaÅ‚ reprezentantom tureckiego rzÄ…du skutecznie oprotestować w marcu 1974 roku projekt zakwalifikowania w raporcie Komisji Praw CzÅ‚owieka ONZ rzezi Ormian jako „pierwszego ludobójstwa XX wieku”. Ten sam negacjonizm spowodowaÅ‚ wydanie w latach 90-tych zakazu wydania w Turcji dzieÅ‚a francuskiego historyka Yves Ternona o zbrodni dokonanej na Ormianach.

Skrupulatność wÅ‚adz tureckich podejmujÄ…cych starania o zacieranie pamiÄ™ci o zbrodni jest zaiste zadziwiajÄ…ca. KazaÅ‚a ona na przykÅ‚ad tureckim dyplomatom we Francji oprotestować decyzjÄ™ wÅ‚adz miasta Vienne, które w 1973 roku jednÄ… z ulic nazwaÅ‚y mianem „Rue du 24 avril 1915”. Tureccy dyplomaci podejmowali starania we francuskim ministerstwie spraw wewnÄ™trznych, by usunąć z tabliczki ze wspomnianÄ… nazwÄ…, krótki tekst informujÄ…cy, jaka historyczna rzeczywistość kryje siÄ™ za datÄ… 24 kwietnia 1915 roku (czyli poczÄ…tek ludobójstwa na Ormianach). Również w 1973 roku, gdy w Marsylii, z okazji zbliżajÄ…cej siÄ™ 60-ej rocznicy ludobójstwa, odsÅ‚oniÄ™to tablicÄ™ upamiÄ™tniajÄ…cÄ… ofiary tej zbrodni, turecki ambasador zostaÅ‚ demonstracyjnie odwoÅ‚any z Paryża do Ankary na „konsultacje”. Powód: udziaÅ‚ przedstawicieli francuskiego rzÄ…du w uroczystoÅ›ci.

Na koniec jednak, w kontekÅ›cie oficjalnej, uprawianej przez AnkarÄ™ negacjonistycznej kampanii wobec pamiÄ™ci o ludobójstwie popeÅ‚nionym w 1915 roku na ludnoÅ›ci ormiaÅ„skiej, pojawia siÄ™ pytanie: jak dÅ‚ugo można milczeć? Jak dÅ‚ugo można zakÅ‚amywać rzeczywistość? OdwoÅ‚am siÄ™ do sÅ‚ów napisanych przed ponad 20 laty przez Tomasza Witucha, wybitnego polskiego historyka zajmujÄ…cego siÄ™ problematykÄ… XX-wiecznej Turcji: Rzecz jednak nie w karze. Jak uczy krwawe doÅ›wiadczenie XX wieku za najwiÄ™ksze zbrodnie nie ma kary. EksterminacjÄ™ Ormian można uważać za krwawy i barbarzyÅ„ski akord osmaÅ„skich dziejów. Ta nie ukarana zbrodnia ludobójstwa nigdy tak naprawdÄ™ uczciwie nie zostaÅ‚a ujawniona i potÄ™piona. I ten fakt sprawia, że cieÅ„ zbrodni pada na nowÄ… kartÄ™ dziejów narodu i paÅ„stwa tureckiego. Brak potÄ™pienia zbrodni, brak dystansu moralnego do wydarzeÅ„ z lat 1915-1916 nadaje tureckiej nowoczesnej Å›wiadomoÅ›ci narodowej specyficzny i wymowny ton.

Grzegorz Kucharczyk

Zamów prenumeratę

Jeśli jesteś zainteresowany pobraniem całego Numeru w formacie PDF



Artykuł opublikowany na ChrzeÅ›cijaÅ„skim portale za zgodÄ… MiÅ‚ujcie siÄ™! w listopadzie 2010 r.




Czytaj inne artykuły Chrześcijańskie po Polsku




Artykuł został opublikowany zą zgoda Miłujcie się! w maju 2014 r.








Submit your article!

Read more articles - Free!

Need translation jobs? Click here!

Translation agencies are welcome to register here - Free!

Freelance translators are welcome to register here - Free!

Subscribe to TranslationDirectory.com newsletter - Free!

Take part in TranslationDirectory.com poll - your voice counts!










Free Newsletter

Subscribe to our free newsletter to receive updates from us:

 

New at the Forum

Read Articles

# 2488
Rosetta Stone and Translation Rates

# 2467
Translation - an Ageless Profession

# 2466
Have Language, Will Travel

# 2486
Почему так мало хороших переводов и хороших переводчиков?

# 2479
Average monthly wage in different European countries

# 2487
Two New Chinese Translations of Hamlet Introduced and Compared

# 2475
Linguistic history of the Indian subcontinent

# 2474
Languages with official status in India

# 2251
The Database: Your Most Valuable Asset!

More articles
More articles for translators

Vote in Polls

All Polls:
Polls on all topics

Christian Polls:
Polls on Christian topics

Financial Polls:
Polls on Financial topics

Polls for Freelancers:

Poll # 104
Have you obtained at least one new client through your facebook account?

Poll # 100
What is the worst time-waster?

Poll # 099
If you work at a laptop, do you usually use touchpad or mouse?

Poll # 094
If you run a translation agency, do you ever outsource / subcontract your projects to other translation agencies?

Poll # 090
What do you like the most about TranslationDirectory.com?

Poll # 088
Which translation portal emails you the largest number of job notifications?

Poll # 087
Which one of the following sites has the most appealing color scheme?

Poll # 085
Do you charge a fine (interest) fee for every day of payment delay?

Poll # 083
Do you have licensed SDL Trados software installed at your computer?

Poll # 079
Have you always dreamt to become a translator?

Poll # 078
Do you plan to be a freelance translator for the rest of your life?

Poll # 077
Is it necessary to learn translation theory in order to become a good translator?

Poll # 076
Will human translation be entirely replaced by machine translation in the future?

Poll # 074
Do you have savings?

Poll # 065
Do you know that the Bible is the most popular book in the world?

Poll # 063
What is the purpose of your life?

Poll # 059
How many hours per night do you sleep (in average)?

More polls
More polls for freelancers


translation jobs
christianity portal


 

 
Copyright © 2003-2024 by TranslationDirectory.com
Legal Disclaimer
Site Map